Vậy Thành phố vệ tinh là gì? Chức năng chính là gì? Từ hàng chục năm trước, quá trình xây dựng quy hoạch, nhiều quốc gia đang và đã phát triển trên thế giới, đã lựa chọn mô hình phát triển thành phố vệ tinh. Điều này giảm tải áp lực đối với hạ tầng kỹ thuật, xã hội. Yếu tố cản trở nên sự phát triển bền vững cũng như tiến bộ của những thành phố lớn. Cho đến hiện nay, mô hình này được cho là hữu hiệu và đã được áp dụng rộng rãi. Cùng tìm hiểu bài viết sau của millcovearea.org nhé!
Thành phố vệ tinh là gì?
Thành phố vệ tinh chính là khu đô thị được hình thành cạnh các thành phố trung tâm, nhằm thực hiện hoạt động hỗ trợ tốt nhất. Các thành phố vệ tinh có khoảng cách nhất định, xét cả về mặt không gian và cư trú. Được phân biệt rõ với những phần lãnh thổ khác.
Hiểu đơn giản hơn, thành phố vệ tinh là các thị trấn, thị xã hoặc thành phố nhỏ nằm gần thành phố trung tâm lớn. Khi thành phố lớn trở thành trung tâm thì đô thị vệ tinh được quy hoạch với những định hướng và các chức năng riêng.
Đặc điểm chung của các thành phố vệ tinh
Thành phố vệ tinh có 5 đặc điểm chính để có thể nhận biết:
- Sự hình thành của thành phố vệ tinh chính là do tác động mạnh mẽ của quá trình đô thị hóa.
- Đặc điểm cơ bản là gần các đô thị lớn, liên kết thành phố trung tâm bằng hệ thống giao thông thuận tiện qua lại với thành phố trung tâm.
- Giữa những thành phố vệ tinh và thành phố trung tâm có các vành đai xanh hoặc là một vùng nông thôn nhỏ.
- Thành phố vệ tinh đều bị giới hạn về khu vực phát triển. Không sát nhập thành phố vệ tinh vào thành phố trung tâm để có thể trở thành 1 đại đô thị.
- Thành phố vệ tinh đều có quy mô dân số nhỏ hơn với các thành phố trung tâm, tốc độ phát triển chậm và còn phụ thuộc nhiều vào thành phố trung tâm.
Cơ chế phát triển Thành phố vệ tinh
Ở Việt Nam, 2 thành phố lớn chính là Hà Nội và TPHCM, có tốc độ phát triển khá mạnh mẽ. Kéo theo đó chính là hình thành và phát triển thêm nhiều thành phố vệ tinh.
Do đó, cơ chế để phát triển cũng khác nhau ở từng vùng nhất định. Có 2 cơ chế chính phổ biến là phát triển độc lập, phát triển “ký sinh” theo thành phố trung tâm. 2 hình thức này có các ưu nhược điểm riêng, mang đến những trải nghiệm hoàn toàn riêng biệt.
Cơ chế phát triển độc lập
Đây chính là cơ chế nhiều thành phố vệ tinh phát triển nhất hiện nay. Với cơ chế phát triển độc lập này, thành phố vệ tinh sẽ tự thực hiện kế hoạch về dân số cũng như các chính sách y tế, văn hóa và xã hội, giáo dục,… như thành phố trung tâm.
Trang bị đầy đủ tiện các ích thiết yếu, nhằm phục vụ cho cư dân sống tại đây. Những thành phố vệ tinh rất được ưa chuộng, bởi sự tiện nghi, cùng với các tiện ích xung quanh thành phố trung tâm.
Tuy nhiên, các thành phố vệ tinh kiểu độc lập này thì lại gặp khá nhiều khó khăn trong việc quản lý. Cũng như thành phố trung tâm khó kiểm soát được những thành phố vệ tinh.
Cơ chế “ký sinh”
Các thành phố vệ tinh được phát triển theo cơ chế này, chính là những thành phố được quản lý, dựa vào chính sách của thành phố trung tâm. Được quản lý trực tiếp bởi thành phố trung tâm.
Xây dựng những chính sách giáo dục, y tế và văn hóa phù hợp với lợi ích của nhân dân cũng như tiêu chí của thành phố trung tâm.
Cơ chế này khá thuận tiện cho việc quản lý những thành phố vệ tinh từ thành phố trung tâm. Chính sách từ thành phố trung tâm được thành phố vệ tinh thực hiện nhanh chóng.
Tuy nhiên, cơ chế này không giúp được thành phố vệ tinh phát triển nhanh chóng và vượt bậc. Hầu hết những chính sách phát triển kinh tế phụ thuộc vào thành phố trung tâm.
Thành phố vệ tinh gây ảnh hưởng như thế nào?
Hiện nay, việc phát triển thành phố vệ tinh đang là xu hướng ở các thành phố lớn trên thế giới và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Thành phố vệ tinh giải quyết được nhiều vấn đề như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường… Đó chính là kết quả cần có của quá trình đô thị hóa.
Tuy nhiên, xét về lâu dài, khi các thành phố vệ tinh phát triển xung quanh siêu đô thị thì cũng sẽ gây ra các hậu quả như ùn tắc, ô nhiễm… Nếu như vậy, thành phố lớn sẽ phải chịu áp lực cả 2 phía. Áp lực từ thành phố trung tâm và cả áp lực thành phố vệ tinh tạo ở cửa ngõ quan trọng.
Nhiều mô hình trên thế giới đã không thành công, dẫn đến sự sáp nhập thành phố vệ tinh vào thành phố trung tâm, tạo nên được đại đô thị khổng lồ. Như thế, càng tạo thêm áp lực về đời sống – xã hội, dân số, môi trường, kinh tế, giao thông… Càng gay gắt và càng khó trong quản lý từ những cơ quan chính quyền.
Vậy là ở bài viết này millcovearea.org đã chia sẻ cho bạn về thành phố vệ tinh là gì? Cũng như các đặc điểm và cơ chế phát triển thành phố vệ tinh. Hy vọng qua bài viết này các bạn có thể hiểu được như thế nào là thành phố vệ tinh nhé!